10 tips om overprikkeling te voorkomen

Als je last hebt van autisme, gaat dat vaak samen met overprikkeling. Overprikkeling betekend dat je meer prikkels binnenkrijgt dan je hersenen kunnen verwerken. Deze prikkels komen binnen via je zintuigen, hier kan bijvoorbeeld geluid, licht en aanraking bijhoren, maar bijvoorbeeld ook gedachten, emoties en informatie verwerking kan overprikkeling veroorzaken.
Als je overprikkeld bent kan je last krijgen van allerlei klachten, bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn, emotionele uitbarstingen en het gevoel hebben dat je hoofd vol watten zit.
Overprikkeld zijn is niet fijn, het is beter om het te voorkomen. Daarom bij deze, 10 tips om overprikkeling te voorkomen!

1. Neem preventief rust, ook als je helemaal niet moe bent

Om overprikkeling te voorkomen is het belangrijk dat je je hersenen de tijd geeft om de prikkels te verwerken voordat ze teveel worden. Plan elke dag, standaard rust in.
Zelf neem ik een uur per dag om te ontprikkelen. Ik heb er zeker niet altijd zin in, vooral niet als ik net lekker in mijn werk-flow zit of als ik wat leuks aan het doen ben. Toch zet ik mijzelf er altijd toe omdat ik weet dat het belangrijk is voor mij.

2. Zorg voor structuur in je dagen

Door het hebben van structuur raak je minder snel overprikkeld. Je hersenen hebben minder onverwachte gebeurtenissen te verwerken waardoor er meer ruimte overblijft om de prikkels op dat moment te verwerken.
Zelf maak ik dag-schema’s met de tiimo app. Hierop vul ik alles in. Dit helpt mij enorm om overprikkeling te voorkomen.

3. Leer jezelf kennen

Signaleer wanneer je overprikkeld raakt. Ga eens na op welke momenten je overprikkeld raakt. Schrijf deze op en leer wat er voor zorgde dat de overprikkeling plaats vond. Schrijf daarnaast op wat je een volgende keer anders kan doen om dan de overprikkeling te voorkomen. Hierdoor ga je leren wat je wel en niet aankan. Dan kan je zelf de beslissing gaan maken, per gebeurtenis, of het de overprikkeling waard is of niet.

4. Vergelijk jezelf niet met anderen

Zelf heb ik soms nog wel moeite met rust nemen. Ik kan er enorm van balen dat ik het nodig heb omdat ‘anderen wel gewoon een week lang sociaal kunnen zijn’. Het is belangrijk om van jezelf te gaan accepteren dat je misschien wat meer rust nodig hebt dan een ander. Wees lief voor jezelf en probeer voor jezelf te zorgen, je bent het waard!

5. Controleer de prikkels 

Als je probeert de prikkels minder binnen te laten komen, zal je ook minder snel overprikkeld raken. Het is belangrijk hier van te voren al over na te denken. Ga je naar buiten en schijnt de zon? Draag dan een pet en/of zonnebril. Ga je naar de stad en raak je snel overprikkeld door geluid? Zet dan je koptelefoon op. Wat ik zelf ook vaak doe is binnen de lichten dimmen en kleding dragen die comfortabel zit.

6. Zet je telefoon standaard op stil, vliegtuigstand of niet-storen

Een telefoon die afgaat kan voor veel prikkels zorgen. Voor mij zorgt dit voor veel prikkels omdat het trilt op mijn huid en/of geluid maakt, het heel spontaan komt en er komen veel interne prikkels bij kijken. Mijn hoofd schiet gelijk vol met gedachten, van maar één bericht kan ik al overprikkeld raken. Voor mij werkt de niet-storen stand super goed. Als ik wel bereikbaar moet zijn limiteer ik dat voor een bepaalde tijd. Ook kan je vaak in apps zelf selecteren of ze meldingen geven of niet.

7. Zorg dat je omgeving geordend is

Een opgeruimde omgeving zorgt voor een opgeruimd hoofd! Het is een cliché, maar het is echt waar. Opgeruimd hoeft niet te betekenen dat alles helemaal netjes is, het betekend vooral dat jij je rustig voelt in de omgeving waar je bent. Rommel kan zorgen voor overprikkeling, daar kwam ik zelf pas erg laat achter. 

8. Stel grenzen

Weet je al van tevoren dat iets je gaat overprikkelen en is de activiteit dat niet waard? Leer nee te zeggen. Hoe beter je jezelf leert kennen, hoe beter je jouw eigen grenzen leert kennen.
Voor mij is dit nog een leerpunt. Ik voel mij vaak teveel als ik mijn grenzen aangeef. Ik heb snel het gevoel dat anderen het niet zullen begrijpen. In plaats van het uitleggen ga ik dan al snel mee in wat anderen van mij vragen/verwachten. Toch blijf ik oefenen want het is super belangrijk om goed voor jezelf te zorgen.

9. Ga mediteren

Elke dag een momentje mediteren of iets mindful doen zorgt voor meer rust in je hoofd waardoor je minder prikkels van binnenuit krijgt, hierdoor kan je uiteindelijk meer aan dan wanneer je dit niet doet. 

10. Ga naar buiten, beweeg!

Beweging zorgt voor ontlading. Als je beweegt, in het bijzonder buiten, geef je jezelf de tijd om de prikkels die eerder binnen kwamen te verwerken. Je ontprikkeld jezelf nog voor je overprikkeld bent. Natuurlijk ligt het er per persoon aan welke beweging helpt. Zwemmen (voornamelijk het omkleden) zorgt bij mij juist voor overprikkeling. Maar als ik ga wandelen merk ik echt dat ik rustiger wordt. Elke dag stop ik om 16.00 met werken en dan maak ik een wandeling met mijn vriendin. Het zorgt ervoor dat ik rustig de tijd heb om uit mijn werk-flow over te gaan in de volgende stap op mijn planning. Zo kan ik rustig aan verder met een opgeruimd hoofd.

Wat doe jij om overprikkeling te voorkomen?

Photo by Daan Stevens on Unsplash