Wat is intelligentie? Hier valt veel onder. Het omvat een brede range aan mentale activiteiten, zoals het vermogen om logisch na te denken, praktische problemen op te lossen, het leervermogen, verbale vaardigheden en nog veel meer. Kort door de bocht is het een globaal vermogen om de werkelijkheid te begrijpen en er mee om te gaan.
Intelligentie Quotiënt
Intelligentie wordt vaak weergegeven met het intelligentie quotiënt ofwel ‘IQ’ en kan worden vastgesteld door het doen van testen. Een IQ test score heeft een gemiddelde van 100 en een standaard afwijking van 15. Als je 10 mensen ontmoet met een autisme spectrum stoornis, hebben daar grofweg 3 er van een verstandelijke beperking (IQ <70) en 2-3 hebben zwakbegaafdheid (IQ 71-85). Vroeger dachten we dat dit nog veel vaker voorkwam. We zijn echter steeds beter de verschillen tussen de diagnoses gaan herkennen.
Disharmonische profielen
Er wordt nog steeds veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen autisme en intelligentie. Daarbij zien we dat er regelmatig wordt teruggekomen op eerdere conclusies. Zo werd er in het verleden geconcludeerd dat er vaak een disharmonisch profiel wordt gezien bij een autisme spectrum stoornis. Disharmonisch betekent dan dat er grote verschillen zitten tussen de verschillende onderdelen van het intelligentie test. Eerst dachten ze dat de nonverbale vaardigheden vooral beter waren ontwikkeld ten opzichte van de verbale vaardigheden. Dus: bij een autisme spectrum stoornis zouden mensen beter zijn in visuele taken en doe-opdrachten ten opzichte van de talige taken. Latere onderzoeken zagen dat grote verschillen inderdaad voorkwamen, maar dat deze twee kanten op kunnen gaan. Dus dat soms juist de verbale vaardigheden beter zijn. Recent onderzoek wijst uit dat we het eigenlijk nog niet weten. En dat disharmonische profielen zowel bij mensen met als zonder autisme spectrum stoornissen geregeld voorkomen.
Adaptief functioneren
De onderzoeken laten ook zien dat een hoge score op een intelligentie test niet betekent dat je automatisch ook beter functioneert. Bij dit laatste hebben we het over het adaptief functioneren en bedoelen we de conceptuele, sociale en praktische vaardigheden. Bij conceptuele vaardigheden kan je denken aan lezen, rekenen en schrijven. Sociale vaardigheden aan communiceren en het oplossen van sociale problemen. En bij praktische vaardigheden kan je denken aan persoonlijke verzorging maar ook het gebruik maken van een telefoon en/of openbaar vervoer.
Dus zoals je aan het wetenschappelijk onderzoek ziet, en ook een bekende quote zegt: Hoe meer je leert, hoe meer je weet dat je niets weet.
Wat weten we over intelligentie?
Wat we op dit moment wel weten? Er zijn mensen met een autisme spectrum stoornis die juist een heel hoog intelligentieniveau hebben. Dit heeft te maken met onze genen. Er zijn genen die zorgen voor een groter risico op autisme en die ook een positieve invloed kunnen hebben op intelligentie. Deze positieve invloed wordt het vaakst gezien als het autisme uiteindelijk zich niet ontwikkelt, maar in enkele gevallen gebeurt dit wel. Daarom zijn er zeldzame gevallen van autisme met een zeer hoge intelligentie.
Dit artikel is geschreven door Annette, werkzaam als neuropsycholoog binnen de GGZ.
2 reacties
Wat bedoel je precies met “zeldzame gevallen” van autisme met een zeer hoge intelligentie? Ik heb pas op mijn 27e de diagnose gekregen van ASS, omdat ik zelf aan de bel heb getrokken bij een SGGZ instelling. Ik ben van mening dat door mijn intelligentie, niemand anders ooit door zou hebben gehad dat ik autisme heb en ik zelf ook niet, voor de rest van mijn leven. Ik denk zelf dat er ontzettend veel vrouwen juist door hun intelligentie er niet (tijdig) achter komen dat ze autisme hebben..
Hoi Marleen, het klopt zeker dat intelligentie ervoor kan zorgen dat het autisme nauwelijks zichtbaar is voor de buitenwereld. Een zegen en een beperking tegelijkertijd, denk ik zo. In het artikel wordt gesproken over een ‘zeer hoge intelligentie’, waarmee er wordt gedoeld op een IQ van 145 of hoger (145-159 = zeer hoogbegaafd, 160-179 = uitzonderlijk hoogbegaafd, 180+ = extreem hoogbegaafd). Hoe hoger de intelligentie, hoe zeldzamer dat is. Deze groep vertegenwoordigd minder dan 1% van de gehele bevolking en daarvan is het percentage mensen die daarnaast autisme heeft nog kleiner. Om die reden wordt er gesproken over ‘zeldzame gevallen’. Hopelijk geeft dat een beetje antwoord op je vraag!