Autisme en reizen met het openbaar vervoer

Als autist met het openbaar vervoer reizen zou niet zo lastig moeten zijn, want alle autisten zijn dol op treinen, toch? 😉 Hoewel er zeker ook mensen met autisme zijn die prima uit de voeten kunnen met het openbaar vervoer, blijven er ook een hoop uitdagingen aan verbonden. Omdat ik zelf geen auto heb, ben ik al mijn hele volwassen leven afhankelijk van het OV. Dit zijn dingen die mij helpen bij het reizen met de bus, tram, metro of trein.

1. Zoek vooraf de tijden op

Het belangrijkste voor mij bij het reizen met de bus of de trein is dat ik het overzicht blijf behouden. Apps of websites als 9292 en NS zijn erg goed voor het uitzoeken van routes en tijden. Op Google maps kan je tegenwoordig zelfs zien waar de bus rijdt in real time, waardoor je precies ziet wanneer hij bij je halte aankomt. Zelf heb vaak iets meer overstap tijd nodig dan gemiddeld. Daarom kijk ik hoe laat ik ergens moet zijn en plan dan achterstevoren zodat ik precies weet hoe laat ik weg moet van huis.

2. Alternatieve tijden en route

In mijn ervaring gaat er vaak iets niet zoals gepland. Bussen vertrekken te laat of te vroeg (hoe dan?) en treinen vallen soms uit door onverwachte werkzaamheden. Omdat onverwachte situaties in mijn hoofd een grote error creëeren, zorg ik ervoor dat ik altijd vooraf al op zoek welke alternatieve routes ik zou kunnen nemen. Ook kan het handig zijn om van tevoren op te zoeken waar je heen kan om informatie te vragen wanneer er bijvoorbeeld vertragingen zijn.

3. Buiten de spits

Als ik dan toch ergens heen moet, dan reis ik het liefst buiten de spits. Er zijn dan minder mensen, wat voor mij ideaal is, want één van de vervelendste dingen vind ik toch wel wanneer mensen naast je komen zitten in de bus of trein en dat dan hun zijkant mijn zijkant aanraakt aaah! Minder mensen betekent sowieso minder prikkels, want minder kletsende mensen en minder mensen die met hun stankparfum of rooklucht in jouw aura komen zitten. Ik check ook altijd of er niet één of ander groot evenement is zoals een grote voetbalwedstrijd of de huishoudbeurs.

4. Eerste klas

Om de overprikkeling door andere mensen zoveel mogelijk te voorkomen, wil ik bij langere treinreizen nog wel eens extra betalen om eerste klas te zitten. Dit kan natuurlijk niet in een bus of tram, maar in de trein zijn de eerste klas stoelen breder, er zijn gemiddeld genomen minder mensen om je heen en er zijn stopcontacten. Ook heb ik heb het idee dat doordat het veelal zakenmensen zijn die in de eerste klas zitten, dat de stiltecoupés vaker écht stil zijn.

5. Koptelefoon of oordoppen

Helaas snappen de meeste mensen het concept stiltecoupé nog steeds niet. Daarom ga ik nergens meer heen zonder mijn noise-cancelling koptelefoon. Zeker in de trein is het echt een uitkomst. Niet alleen het geluid van medepassagiers, maar ook het geluid van de trein zelf wordt hierdoor gedempt. In de bus helpt het tegen mensen die graag hun telefoon gebruiken zonder oortjes en tegen keer op keer “volgende halte…”.

6. Eten en drinken

Als ik van huis ga, zorg ik dat ik altijd iets te eten en te drinken bij me heb. Dit is vooral handig voor wanneer het OV vertraging heeft of wanneer de bus of trein spontaan besluit om stil te gaan staan. Overprikkeling door honger of dorst is namelijk ook een ding en kan echt veel invloed hebben op hoe ik me verder voel.

7. Neem iemand mee

Soms kan het helpen om bij een (nieuwe) route iemand mee te nemen die het makkelijker vindt om met het OV te reizen. Op deze manier hoef je zelf minder na te denken en kan je deze persoon gewoon volgen. Dit kan ook van pas komen bij het “oefenen” van een nieuwe route naar studie/stage/werk oid.

8. Neem iets mee ter afleiding

Als het OV toch erg overprikkelend is, kan het helpen om te focussen op iets anders. Zo kan je natuurlijk je telefoon gebruiken voor spelletjes, YouTube, muziek of een podcast ter afleiding. Of lees een boek wanneer je langer onderweg bent. Maar let op, laat jezelf ook weer niet teveel afleiden zodat je mist wanneer je uit moet stappen haha. Zet daarom een alarm in je telefoon dat afgaat een paar minuten voordat je je bestemming hebt bereikt.