Voor, tijdens en na een autisme diagnose vliegen de eigenschappen van autisme je waarschijnlijk om de oren. Bijvoorbeeld overgevoeligheid voor prikkels en moeite met sociale situaties. Tijdens mijn psycho-educatie kreeg ik uitleg over onderwerpen zoals Theory of Mind en later in groepstherapie leerde ik over camoufleren/maskeren. De afgelopen jaren heb ik veel boeken over autisme gelezen en heb ik veel informatie online gevonden. Hierbij ben ik allerlei termen tegengekomen van kenmerken die ook bij autisme kunnen horen, maar die niet per se gelijk als eerste in de zoekresultaten staan wanneer je zoekt naar kenmerken of eigenschappen van autisme. Hier heb ik een aantal van deze eigenschappen van autisme kort uitgelegd zodat je zelf verder kunt zoeken met gerichte zoektermen als je je er in herkent. Uiteraard hoeft niet elke autist (last van) deze dingen te hebben en kan het ook zijn dat je deze kenmerken hebt zonder dat je autisme hebt.
1. Hyperlexie
Wanneer je hyperlectisch bent, kan je al op zeer jonge leeftijd erg goed lezen. Het leesniveau ligt hoger dan dat van leeftijdsgenoten. Ook een focus op letters en cijfers past hier goed bij. De leesvaardigheid is vaak zelf aangeleerd. Een kenmerk van hyperlexie kan zijn dat je beter bent in het schriftelijk herkennen en verwerken van informatie dan het verwerken van uitgesproken woorden. Het kan zich ook uiten in een bovengemiddelde interesse in vreemde talen. Zelf vond ik het bijvoorbeeld dodelijk saai om pas in groep drie officieel te “mogen” lezen en schrijven, want dat kon ik al. Ik zat dan ook al gauw op AVI 9 (het hoogste leesniveau toen ik op de basisschool zat).
2. Echolalie
Waar het bij hyperlexie over het lezen van woorden en zinnen gaat, gaat echolalie over uitgesproken taal. Echolalie betekent het letterlijk kopieëren van woorden of zinnen die je hebt gehoord. Het kan een groot onderdeel zijn van autistisch maskeren. Door gedrag en uitspraken te kopieëren van mensen in je omgeving of bijvoorbeeld uit je favoriete televisieserie, val je minder op en lijkt het alsof je net als iedereen bent. Bij echolalie neem je dus woorden, zinnen, intonatie en soms zelfs accenten over, omdat je het hebt afgekeken van anderen. Het kan zijn dat je deze zinnen juist gebruikt, maar het kan ook zijn dat je niet precies weet waarom bepaalde dingen op een bepaalde manier gezegd worden, maar dat je het wel kopieert.
3. Alexithymie
Wanneer je alexithymie hebt, heb je moeite met herkennen en beschrijven van emoties. Dit kan zowel gaan om je eigen emoties alsook andermans emoties. Het wil niet zeggen dat je géén emoties hebt en puur rationeel bent. Het gaat vooral om het voelen van emoties, daar de juiste betekenis aan verlenen en de emoties communiceren op een manier die door niet-autisten wordt begrepen. Wat er hierdoor kan gebeuren, is dat je niet de juiste hulp krijgt die je nodig hebt. Ik heb dit zelf ervaren, doordat ik mijn negatieve emoties niet goed kon benoemen richting andere mensen. In plaats van emoties te tonen, rationaliseer ik alles en communiceer ik puur in woorden als “het gaat niet zo goed” of “ik ben moe”. Dit werd vaak niet goed begrepen en mensen – zelfs professionele hulpverleners – dachten dat het allemaal wel mee viel terwijl dat niet zo was. Als je wil testen of alexithymie hebt, kan dat bijvoorbeeld op deze website.
4. Autistische inertie
Autistische inertie, ofwel in het Engels autistic inertia, is gebaseerd op het natuurkundige principe van inertie. Ik ben geen natuurkundige haha, maar als ik het goed heb begrepen, betekent inertie dat een object blijft bewegen in de richting en snelheid waarin het object zich bevindt, tenzij er iets externs is dat dit verandert. In het geval van autistische inertie refereert het aan de extreme moeite om te starten of stoppen met activiteiten en te schakelen tussen verschillende activiteiten. Het liefst blijf je in de staat waarin je bent en doen wat je doet. Bijvoorbeeld je zit op de bank op je telefoon, maar je wil graag een boterham smeren voor de lunch. Je wil heel graag opstaan en dat doen, maar je brein zegt nee. Andersom kan het ook: je bent bezig met het schrijven van een artikel en kan niet stoppen hiermee totdat het af is 😉 Ergens mee beginnen of ergens mee stoppen is dus vaak extreem lastig of zelfs bijna onmogelijk. Voor mij was het echt een eye-opener toen ik leerde over dit concept! Ik heb echter nog geen passende “oplossing” gevonden en loop hier dagelijks tegenaan.
Herken jij één of meerdere van deze eigenschappen ook?
5 reacties
Ik was inderdaad vrij vroeg met lezen.
Die inertie herken ik ook, het kost veel moeite o ergens mee te beginnen en als ik eenmaal bezig ben dan vind ik het heel vervelend als iemand me in de weg loopt 😉
Oh wauw, hyperlexie is dus iets wat ik ook had. Ik had mezelf leren lezen. Mijn schooljuf wilde me een jaar langer in de kleuterklas laten zitten, maar mijn ouders wilde dit niet omdat ze bang waren dat ik te weinig uitdaging zou krijgen. Ik wist niet dat dit mogelijk ook een kenmerk kon zijn.
Ik ben nog niet gediagnosticeerd maar heb van de huisarts wel een verwijzing gekregen voor onderzoek. Dus eerst nog die hele wachtlijst op.. Mijn hoofd zit de laatste dagen wel echt vol met informatie.. 😅
Ik herken me ontzettend in hyperlexie! Ik kon eerder lezen en las de Lidl reclameboekjes in plaats van spelen met mijn poppen. In groep 1 liet de juf mij tijdens het speeluurtje alleen op de gang lezen. Ik blijf ontzettend verbaasd dat ik pas op mijn vijftiende een diagnose kreeg.
Ik wist niet dat het een naam had, maar ik heb overduidelijk alexithymie, heb sinds een maand diagnose ASS (ben 54 jr) en mijn leven lang gestruggeld met hoofdzakelijk mijn gevoel en natuurlijk ook met andere autische aspecten. Voor mij zijn puzzelstukjes op een plekje gevallen, ik herken veel als ik op sites zoals jullie site lees.
Wauw ik herken mij in 3 van de 4!
Ik begon al een beetje te twijfelen. Vrijdag mijn eerste gesprek en overal lees ik over die twee hoofdpunten waar vooral naar gekeken wordt. In punt 2 herken ik mij erg weinig. Maar als ik dit dan weer lees, voelt het toch weer meer als een bevestiging.
Welke boeken heb je geraadpleegd?